na wstępie
  • Romka

    14.07.2022
    14.07.2022

    Szanowni Państwo,

    na wstępie pozdrawiam całą redakcję.

    Będę wdzięczna za odpowiedź i wyjaśnienie, jak nazywać kobietę narodowości romskiej. Spotkałam się niedawno z określeniem: Romni, co było dla mnie zaskoczeniem, bo do tej pory romskie kobiety określałam jako Romki (Romka, Romki). Czy obie formy są poprawne, czy któraś jest preferowana w publikacjach, na wystawach itp. Skąd się wzięła językowo forma: Romni?

    Z wyrazami szacunku,

    Czytelniczka

  • różności interpunkcyjne
    11.09.2006
    11.09.2006
    Dzień dobry,
    chciałam zapytać o poprawność interpunkcyjną zdania: „Jazdę nocą ułatwiają nowoczesne reflektory, składające się z żarówki oraz ruchomej przysłony, umożliwiającej przełączenie świateł krótkich na długie”. Zastanawiam się, czy przed takimi wyrazami, jak polegająca, dotycząca, należy stawiać przecinek.
    Z kolei w przypadku konstrukcji takie jak chciałam się upewnić, czy przecinek stawiamy przed wyrazem jak, np. „Olek lubi oglądać takie filmy, jak…”.
    Pozdrawiam
    D.W.
  • x czy ks przed końcówką?
    6.12.2002
    6.12.2002
    Chciałbym zapytać o pewne niekonsekwencje pojawiające się w waszych odpowiedziach dotyczących odmiany nazwisk zakończonych na -x. W odpowiedzi zatytułowanej Cezex… czytamy: „Po drugie zaś, inne słowa zakończone literą x, w szczególności nazwiska, nadal trzeba odmieniać po staremu, np. Rex, Rexa, Rexowi, Rexem, ale Reksie (przykład przytoczony w komunikatach Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN, nr 2 z 2001 roku)”. Natomiast w odpowiedzi Lex Pani K. Sobolewska radzi odmieniać nazwisko Hendrix – Hendriksa. Jak więc należy odmieniać nazwiska zakończone na -x?
  • zagramaniczna kożelanka
    16.09.2013
    16.09.2013
    Czy istnieje jakiś uczony wyraz (coś jak paronim czy afektonim) określający wyrazy typu zagramaniczny, stety, kożelanka – czyli takie, które nie mają wstępu do słowników, ale używane są dość powszechnie, przy czym niemal wyłącznie z przymrużeniem oka?
    Czy wymieniony wśród przykładów wyraz zagramaniczny rzeczywiście jest tylko takim żartem językowym, czy wpierw był „wyrazem na serio” (np. w jakiejś gwarze)?
  • Czas względny przyszły w języku polskim?
    3.09.2018
    3.09.2018
    Czas zaprzeszły uznaje się za formę historyczną. Czy istniała kiedykolwiek analogiczna i podobnie archaiczna w brzmieniu odmiana czasu przyszłego? Coś z obszarów czasu przyszłego złożonego? Taka mianowicie z czasownikiem dokonanym. Przykład: Ona będzie go polubi.
  • Do Krzymosz, Krzymoszów czy Krzymoszy?
    9.02.2006
    9.02.2006
    Mam problem z odmianą nazwy miejscowości Krzymosze. W Kulturze języka polskiego (W-wa 2005) H. Jadackiej znalazłam informację o odmianie tego typu nazw (pluralia tantum, s. 73). Odmieniłabym więc w dopełniaczu Krzymoszów lub Krzymosz (podobno tak odmienia się lokalnie), ale Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce z 1981 r. podaje odmianę Krzymoszy. Która więc forma jest właściwa? I czy tę pozycję sprzed lat można uważać za aktualne źródło form fleksyjnych?
  • dyskoteka
    27.08.2002
    27.08.2002
    Która z form jest poprawna: wstęp na dyskotekę czy wstęp do dyskoteki?
    Z góry dziękuję za szybką odpowiedź.
  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • Forma orzeczenia

    14.05.2022
    14.05.2022

    Dzień dobry,

    tłumacząc jeden z tekstów Jamesa Joyce'a trafiłam na zdanie, w którym mam problem z odmianą czasownika walczyć. Zdanie w oryginale brzmi tak:

    Her brother and two other boys were fighting for their caps (...).

    W polskim przekładzie tego zdania powinnam zatem użyć formy Jej brat i dwóch innych chłopców WALCZYŁO....  czy też Jej brat i dwóch innych chłopców WALCZYLI...?


    Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam

    Urszula Leszyńska

  • kierpec czy kierpeć?
    6.10.2009
    6.10.2009
    Kierpeć (pisany przez ć, jako oboczność dla formy kierpec) jest w Małym słowniku języka polskiego M. Arcta oraz w Słowniku języka polskiego S. Skorupki. Jednak inni słownikarze, od Brücknera przez Doroszewskiego aż po Dubisza, formy tej nie wspominają. Czy zatem te dwa wspomniane na wstępie źródła odnotowały formę rzadką, czy też przytrafił im się błąd?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego